Jak stworzyć inkluzyjne środowisko nauki dla uczniów neuroatypowych

Źródło
Polska wersja Bartosz Kleszcz

Wielu nauczycieli wciąż odkrywa niuanse tego, co oznacza bycie neuroatypowym uczniem i jak stworzyć w pełni inkluzywną klasę. Zainteresowanie terminem „neuroróżnorodność” znacznie wzrosło w ciągu ostatniej dekady, a według Google Trends liczba wyszukiwań w sieci gwałtownie wzrosła po 2015 roku. Pojęcie to odnosi się do uczniów, którzy mają autyzm, ADHD i inne różnice w uczeniu się niż ich neurotypowi rówieśnicy.

Możesz nie wiedzieć, czy w tym roku w twojej klasie pojawią się uczniowie neuroatypowi, ale to nie znaczy, że nie potrafisz stworzyć przyjaznego środowiska dla uczniów o różnych stylach uczenia się.

Jednym z głównych wyzwań stojących przed nauczycielami jest to, że wielu z nich nie ma doświadczenia w pracy z uczniami neuroatypowymi lub odpowiedniego przeszkolenia niezbędnego do stworzenia bezpiecznej przestrzeni w klasie.

„Chociaż nauczyciele nie są klinicystami zajmującymi się zdrowiem psychicznym, ich zadaniem jest zarówno identyfikacja dzieci, które nie zostały jeszcze zidentyfikowane jako potrzebujące większego wsparcia, jak i zarządzanie tymi wyjątkowymi mózgami, niezależnie od tego, ile wsparcia poza szkołą otrzymują (lub nie)” – pisze psychoterapeutka Christina Crowe, założycielka Dig a Little Deeper Psychotherapy and Counselling.

Niestety, brak szkolenia lub wiedzy może prowadzić niektórych nauczycieli do popełniania błędów podczas pracy z uczniami neuroatypowymi. Na przykład, mogą oni skupiać się na różnicach w uczeniu się, nie dostrzegając ich mocnych stron i możliwości.

„Wiele dzieci z ADHD i dzieci z trudnościami w uczeniu się ma wysokie IQ” – mówi Dara Shifrer, profesor socjologii na Portland State University. „Nie sądzę jednak, by dzieciom mówiono o tym, gdy są diagnozowane, więc naprawdę wpływa to na ich psychikę w wymiarze społecznym i na sposób, w jaki postrzegają je nauczyciele i rodzice”.

Co więcej, nauczyciele nie mogą brać swoich neuroatypowych uczniów w szerokie ramy. To, że w zeszłym roku miałeś jednego ucznia z ADHD, nie oznacza, że uczeń z tą samą cechą będzie zachowywał się tak samo w tym roku.

„Kluczowym aspektem neuroróżnorodności są indywidualne różnice, które wnosi każda osoba” – wyjaśnia psycholog Rachel Oppenheimer w Upside Therapy. „Nie możemy uogólniać na spektrum autyzmu, spektrum uczenia się lub spektrum zachowań, ale raczej osiągamy większe sukcesy dzięki zindywidualizowanym planom nauczania”.

Jednym z pierwszych kroków w pracy z uczniami neuroatypowymi jest zrozumienie używanej terminologii. Wiele powszechnie akceptowanych terminów związanych z neuroróżnorodnością może być mylących, a język dotyczący różnych uczniów wciąż ewoluuje.

Na przykład niezależna artystka komiksowa i ilustratorka Rebecca Burgess stworzyła przydatny komiks dla Art of Autism, który wyjaśnia, dlaczego termin „spektrum autyzmu” może być mylący. Ludzie mają tendencję do myślenia o spektrum jak o termometrze: Widzą kogoś od niezbyt autystycznego do bardzo autystycznego, poruszającego się po dwuwymiarowej skali.

W rzeczywistości spektrum wygląda bardziej jak okrąg, z różnymi obszarami, takimi jak zdolności motoryczne, percepcja i potrzeby sensoryczne. Uczeń może mieć pewne cechy, które sprawiają, że „dobrze funkcjonuje” w społeczeństwie, takie jak dobre umiejętności językowe, a jednocześnie ma inne cechy, które utrudniają mu codzienne życie. Żadne dwie osoby nie mają takiego samego zbioru cech i punktów w spektrum.

Co więcej, neuroatypowy jest często ogólnym terminem określającym różne cechy uczniów. Kate Lister stworzyła plik PDF do projektowania lekcji dla autystycznych i neuroatypowych uczniów. Zagłębia się w terminologię związaną z autyzmem i innymi neuroatypowymi uczniami.

Lister przestrzega przed używaniem terminów takich jak „niepełnosprawność, zaburzenia, problemy rozwojowe lub warunki”, które stosują model deficytu do uczniów neuroatypowych. Może to prowadzić do izolowania uczniów jako „gorszych” lub „innych”, powodując stres u rodziców, którzy martwią się o swoje neuroatypowe dzieci.

Nauczyciele mogą współpracować z rodzicami, aby zrozumieć, w jaki sposób identyfikują swoje dzieci lub jak dzieci identyfikują siebie. Lister posługuje się przykładem zespołu Aspergera. Diagnoza ta nie jest już stawiana, ale niektórzy ludzie nadal używają tego terminu.

Zamiast gubić się w terminologii i diagnozach, skup się na samych uczniach. Zapobiegnie to popełnianiu błędów dotyczących terminologii lub przypadkowemu izolowaniu dzieci i ich rodzin z powodu różnych stylów uczenia się.

Zanim spotkasz się z uczniami tej jesieni, możesz nie wiedzieć, jak się uczą i czego potrzebują. Możesz jednak podjąć kroki w celu stworzenia bezpiecznej psychicznie klasy dla wszystkich.

„Bezpieczeństwo psychologiczne można zdefiniować jako przekonanie, że nie będziesz poniżany ani wyśmiewany za pomysły, które wniesiesz, za zadawanie pytań i przyznawanie się do błędów” – wyjaśnia zespół firmy szkoleniowej InnerDrive. „Po przyjęciu takiej zasady w klasie uczniowie nie martwią się, że wyjdą na niemądrych, ponieważ cała klasa wie, że zadawanie pytań i popełnianie błędów ma kluczowe znaczenie dla nauki”.

Niezależnie od stylu uczenia się lub potrzeb edukacyjnych, uczniowie mogą czuć się bezpiecznie zadając pytania i wypowiadając się we własnym imieniu.

Starszy konsultant ds. edukacji Dustin Bindreiff stworzył przydatną grafikę, która zawiera przegląd pytań zadawanych przez uczniów, które odnoszą się do zaangażowania. Są to pytania, które każdy uczeń może sobie zadać, niezależnie od stylu uczenia się. Na przykład pytanie „czy przynależę” może dotyczyć uczniów ze wszystkich środowisk, od imigrantów po uczniów o niższych dochodach. Gdy odpowiedź brzmi „tak”, uczniowie czują się bezpieczni psychologicznie. Gdy odpowiedź jest przecząca, czują się samotni lub odizolowani.

Bezpieczeństwo psychologiczne jest elementem przetrwania. Uczniowie, którzy nie czują się komfortowo, nie będą w stanie skupić się na lekcjach ani przyswoić informacji. To dlatego wielu nauczycieli czuło się wypalonych podczas pandemii COVID-19. Brak bezpieczeństwa psychologicznego pochłania nadmierną ilość energii umysłowej.

„Nie można po prostu wymagać od mózgu więcej, nie tworząc jednocześnie „właściwego” środowiska, w którym może on funkcjonować w najlepszy możliwy sposób” – mówi Karren Jensen, była dyrektor generalna NeuroCapability. „Częścią” odpowiedniego „środowiska dla mózgu jest bezpieczne psychologicznie środowisko, w którym uczniowie mogą rozwijać się zgodnie z własnymi mocnymi stronami, zainteresowaniami i zestawami umiejętności. Tłumikiem dla wysoko funkcjonującego mózgu działającego w najlepszym wydaniu jest stres, który pochodzi z zewnętrznie ustalonych, arbitralnych standardów wykonywania i dostosowywania się”.

Neuroróżnorodność nie jest nieprzyzwoitym słowem. Nie musisz rozmawiać o dostosowaniach w klasie ściszonym głosem podczas spotkań rodzic-nauczyciel. Zamiast tego wprowadź koncepcję różnych uczniów do swojej klasy, aby mogli lepiej zrozumieć swoich przyjaciół i rówieśników.

W Wielkiej Brytanii Neurodiversity Celebration Week odbywa się w dniach 14-20 marca 2022 r. (i przypada w podobnym tygodniu każdego roku). Zapoczątkowany przez Siennę Castellon, nastoletnią rzeczniczkę i autorkę książki „The Spectrum Girl’s Survival Guide”, bierze w nim udział ponad 1500 szkół i nauczycieli. Wykorzystują oni część każdego dnia zajęć szkolnych na realizację działań lub lekcji związanych z różnicami w uczeniu się.

W miarę jak coraz więcej szkół uczestniczy w tym wydarzeniu, nauczyciele zaczynają dzielić się planami lekcji, aby przedstawić uczniom różnice w uczeniu się. Dyan Robson, orędowniczka hiperleksji i blogerka z And Next Comes L, przygotowała kilka ćwiczeń, które można wykorzystać w klasie. Mogą być one stosowane we wszystkich klasach i obejmują podstawowe ćwiczenia konwersacyjne, takie jak chmury słów, czy książki obrazkowe o autyzmie.

Innym świetnym źródłem informacji jest biblioteka Ed Wiley Autism Acceptance Lending Library. Organizacja ta prowadzi aktywną stronę na Facebooku i często udostępnia grafiki omawiające różnice w uczeniu się z pomocą Neurodivergent Narwhals. Na ich stronie internetowej można bezpłatnie pobrać wersje historyjek o tematyce społecznje do wydrukowania. Przyjmują oni również darowizny za te historyjki. Kilka popularnych tytułów to:

Dlaczego wszystko jest takie dziwne? – Historia społeczna Covid 19.
Każdy się komunikuje.
Świadomość a akceptacja.
Język neuroróżnorodności.

Starsi uczniowie mogą skorzystać z tych historii o tematyce społecznej, ponieważ rozbijają one pozornie złożone koncepcje i mogą pomóc uczniom o różnych stylach uczenia się lepiej się zrozumieć.

Nawet jeśli w klasie jest tylko kilku neuroatypowych uczniów (lub tylko jeden), kroki podjęte w celu stworzenia bezpiecznego i angażującego środowiska uczenia się mogą przynieść korzyści wszystkim z nich.

Karen Blacher, nauczycielka z Nowego Jorku, niedawno stała się popularna na Facebooku, ponieważ podzieliła się swoją klasą z uczniami neurotypowymi.

„Kiedy traktujemy dzieci autystyczne w sposób, w jaki świat każe nam traktować dzieci neurotypowe, wtedy cierpią” – mówi Blacher. „Ale nigdy nie spotkałam ani jednej istoty ludzkiej, w jakimkolwiek wieku lub neurotypowej, która nie rozwijałaby się, gdy jest traktowana jak osoba autystyczna. (Mam oczywiście na myśli traktowanie w sposób, w jaki osoba autystyczna powinna być traktowana. Z otwartą komunikacją, adaptacyjnymi oczekiwaniami i szacunkiem dla samodzielności i samoregulacji)”.

Każdy uczeń może się rozwijać, gdy uczy się go uważności i umiejętności emocjonalnych. Każdy uczeń może odnieść sukces, jeśli podejdzie się do niego indywidualnie. Taka konfiguracja klasy promuje również inkluzywność, ponieważ neuroróżnorodność jest postrzegana jako normalna część uczenia się, a nie dostosowanie wobec „innych” uczniów.

Wysiłki podejmowane w celu wspierania uczniów neuroatypowych uwzględniane w planach lekcji i strukturach klasy mogą pomóc wszystkim uczniom, z których każdy boryka się ze stresem i niepewnością społeczną po powrocie do szkoły.

Wielu rodziców nadal uważa, że termin ADHD lub autyzm jest stygmatyzujący. Walczą oni niestrudzenie jako rzecznicy swoich dzieci. Jako nauczyciel, możesz powitać swoich neuroatypowych uczniów i stworzyć dla nich angażujące środowisko. Bezpieczeństwo i inkluzja mogą być domyślnym rozwiązaniem w klasie, a nie wyjątkiem dla kilku uczniów.