W imię prostoty oraz z powodu braku szacunku dla biurokracji nie prowadzimy wcześniejszego rejestrowania się na bierny udział. Kilka dni przed festiwalem udostępniony na stronie będzie link do aplikacji Zoom (działa na wielu popularnych platformach), przez który w dniu wydarzenia będzie można się zalogować bezpośrednio na wykłady. W dniu festiwalu administrator będzie wpuszczał osoby ok. 15-20 minut przed rozpoczęciem. Limit połączeń w jednym momencie to 100. Aktualnie nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jakim zainteresowaniem będzie się cieszyć nasze wydarzenie, ale w przypadku niedostania się wszystkie wykłady będą nagrywane i udostępnione w najbliższym czasie na YT.

Link do udziału: festiwal zakończył się.

Wielkie podziękowania dla prelegentów, którzy zgodzili się podzielić swoją wiedzą.

09:00-09:55 dr Jędrzej Grodniewicz, Co różni defuzję i restrukturyzację poznawczą? Na tropie filozoficznych podstaw sporu między drugą a trzecią falą (45 minut + 10 minut na pytania)

09:55-10:50 Anna Pyszkowska, Zuzanna Farny, Krzysztof Rożnawski, Strefa wolna od samoakceptacji. Autostygmatyzacja a sztywność psychologiczna i fuzja w grupach zagrożonych stresem mniejszościowym i wykluczeniem społecznym (45 minut + 10 minut na pytania)

10:50-12:00 Paulina Danielak, Jak ACT-ywnie trenować? Czyli o wykorzystaniu trzeciej fali w obszarze sportu i zmiany stylu życia (60 minut + 10 minut na pytania)

10 minut przerwy

12:00-12:30 Sebastian Korfel,  Człowiek w organizacji… ACT i CFT w środowisku pracy i po pracy… (25 minut + 5 minut na pytania)

12:30-13:30 Tomasz Folusz, Nadużywanie substancji psychoaktywnych rozumiane okiem ACT (50 minut + 10 minut na pytania)

Nagrania będą stopniowo udostępniane na kanale Uczę się ACT na Youtube.

Oto link do youtubowej playlisty z dotychczasowych wykładów i warsztatów.

Terapia odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych (Eye Movement Desensitization and Reprocessing, EMDR) jest jedną z prężnie rozwijających się nowych psychoterapii. EMDR jest rekomendowana do pracy z pacjentami z PTSD, ale testuje się jej efektywność także w leczeniu osób z innymi zaburzeniami, u których aktualne objawy mają korzenie w przeszłych niekorzystnych doświadczeniach życiowych.

Nie jest to oczywiste skojarzenie, jednak EMDR można zaliczyć do Trzeciej Fali CBT. Choć wydaje się ona najbliższa podejściu poznawczo-behawioralnemu, nie podlega łatwej klasyfikacji i funkcjonuje ponad klasycznymi podziałami. Równie chętnie jak terapeuci poznawczo-behawioralni korzystają z niej terapeuci psychodynamiczni. Przy pierwszym kontakcie z tą formą terapii zwraca uwagę jej pozorna prostota. Stosowana w terapii stymulacja ruchów gałek ocznych może raczej być kojarzenia z niegodnymi zaufania sztuczkami domorosłych uzdrawiaczy i szarlatanów niż z elementem terapii o naukowo udowodnionej skuteczności, którą EMDR ponad wszelką wątpliwość jest. Podobnie jak terapie behawioralne jest dyrektywna i wysoce ustrukturyzowana. W odróżnieniu od terapii akceptacji i zaangażowania (ACT), ukierunkowana jest przede wszystkim na redukcję objawów, jednak podobnie jak ona, EMDR pomaga pacjentom w asymilacji niechcianych doświadczeń, być może bazując także na tych samych procesach. Mechanizm jej działania wyjaśniany jest na gruncie modelu adaptacyjnego przetwarzania informacji, teorii neurobiologicznych, behawioralnych i poznawczych. Pomimo wzrastającej liczby badań nad skutecznością EMDR w leczeniu zaburzeń psychicznych aktualnie nie wydaje się, żeby miała ona szanse stać się psychoterapią dominującą. Nie jest to jednak związane z wątpliwościami co do jej efektywności (czasem wydaje się być ona wręcz spektakularna), a raczej z faktem, że EMDR znacząco odstaje od wyobrażeń, zarówno pacjentów jak i terapeutów, na temat tego, jaką formę „powinna” mieć psychoterapia. W czasie wykładu przedstawione zostaną główne założenia i procedury EMDR oraz jej cechy wspólne z innymi terapiami Trzeciej Fali.

Diagnoza zaburzenia z pogranicza u nastolatek jest kwestią sporną między klinicystmi. Jednocześnie obserwujemy coraz niższy próg wiekowy i odsetek nastolatek spełniających kryteria diagnostyczne dla zaburzenia BPD. Mimo kryterium wieku (18 lat) niekiedy warto pokusić się o diagnostykę w tym kierunku osób, które nie spełniają kryteriów wiekowych, nie po to, co stanowi główną obawę, etykietować, ale by skutecznie wdrożyć działania mające na celu złagodzenie objawów, poprawę jakości życia, a w konsekwencji, zredukowanie liczby kryteriów diagnostycznych BPD w młodym wieku.

Obserwując nastolatki i ich rodziców po postawieniu diagnozy i wytyczeniu jasnego planu i celów terapii, daje się w większości zauważyć pewną ulgę, o której mówią, że nareszcie wiedzą z czym mają do czynienia. Terapia takich osób, mimo że nasilenie objawów u nich jest większe, niż średni w populacji, jest krótsza i bardziej efektywna. Należy zwrócić uwagę na zróżnicowanie objawów mogących świadczyć o nastoletnim buncie i tych, które towarzyszą zmianom hormonalnym w tym okresie.

Metafory to kontekstowe przemiany znaczenia. Czyli tak sformułowane wyrażenia, by nie miały dosłownego przekazu. Są częścią naszego języka i używamy ich na co dzień. Nic dziwnego, że często się nimi posługujemy nieświadomie. Dzięki nim możemy opisać tak abstrakcyjne pojęcia jak emocje czy czas. Pomagają nam nie tylko w nazywaniu, ale również w efektywnym uczeniu się, planowaniu czy przewidywaniu. Stosowane metafory zależą od kontekstu, w jakim się znajdujemy oraz od tego, czy nasz rozmówca nas rozumie.

Nic więc dziwnego, że prawie każdy nurt terapeutyczny ma wykreowane swoje metafory, które wplata w dialog z klientem. Jest również wiele badań pokazujących skuteczność metafor w procesach terapeutycznych. To bardzo wpływowe narzędzie, o ile jest stosowane poprawnie. Dlatego umiejętność tworzenia metafor w kontekście terapeutycznym jest sztuką.

Przemyślane kreowanie, odpowiednia funkcja metafory i jej zastosowanie w trakcie procesu pozwoli na zwiększone korzyści dla klienta. Jak je kreować, by używać ich intencjonalnie i były użyteczne dla klienta? W trakcie spotkania omówimy jak dostosować znane nam metafory do kontekstu klienta oraz jak Teoria Ram Relacyjnych (RFT) pomaga przy tworzeniu użytecznych metafor.

Otyłość jest schorzeniem towarzyszącym człowiekowi od tysięcy lat. Chociaż dawnej kojarzoną ją z prestiżem i bogactwem, dziś nie ulega wątpliwości, że stanowi ona zagrożenie dla zdrowia człowieka. Pomimo tej świadomości rozpowszechnienie otyłości na świecie zwiększyło się trzykrotnie od 1975 roku i stale rośnie. Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, w 2016 roku prawie dwa miliardy dorosłych osób posiadało nadmierną masę ciała, z czego 650 milionów było otyłych.

Nadmierna masa ciała: Co o niej wiemy? Jakie mechanizmy za nią stoją? Jak sobie z nią radzić? Co na to wszystko ACT? I czy naprawdę już nigdy nie zjem czekolady? – przegląd teorii, badań i technik (samo)pomocowych.

Popularna mądrość głosi, że w psychoterapii zrozumienie to tylko nagroda pocieszenia. Główna wygrana jest wtedy, kiedy dana osoba skończywszy swoją terapię jest w stanie realizować własne wartości oraz zaspokajać potrzeby emocjonalne w bezpieczny dla siebie i nieraniący dla innych sposób. Bardzo skutecznymi narzędziami pozwalającymi osiągnąć ten cel są w terapii schematu techniki doświadczeniowe, czyli przede wszystkim praca z krzesłami i wyobrażenia. Niniejsza prezentacja ma na celu przedstawić te dwie grupy technik: sposób ich działania oraz możliwości zastosowania w diagnozie i pracy nad zmianą nieprzystosowawczych wzorców.

Jesteśmy w Polsce przyzwyczajani do tego, że duchowość jest tożsama z religijnością, autorytarnymi strukturami gospodarczo-politycznymi oraz sztywnymi zasadami próbującymi kanalizować tak życie społeczne, jak i wewnętrzne. Opresyjność z tym związana jest jednak odwrotnością doświadczenia duchowego, wiązanego w różnorodnych tradycjach duchowych z osobistym przeżyciem wyżyn miłości, wolności oraz świadomości.

Rozróżnienie to uciekało przez dekady behawiorystom, poróżnionym przez kontrowersyjny naukowo status doświadczeń duchowych oraz ich zlanie z religijnością jako tradycją społeczną  i zbiorem przesądów. W 1984 Steven Hayes opublikował Making sense of spirituality – behawioralną analizę duchowości, w której rozprawia się z wyrzuceniem tej sfery człowieczeństwa poza obszar naukowości oraz tworzy monistyczne, spójne z behawiorystycznym myśleniem podwaliny pod kluczowe zagadnienia poruszane przez ACT. W istocie, publikacja ta stanowi symboliczny początek terapii akceptacji i zaangażowania.

Podczas wykładu chciałbym zapoznać słuchaczy z oryginalnym tokiem myślenia Stevena Hayesa. Poznamy duchowość jako specyficznie ludzkie zachowanie istotne dla psychoterapii, dostępne do stymulowania w ramach rozwoju człowieka oraz w gabinecie terapeutycznym, możliwe do badania w eksperymentalny sposób.

W moim wystąpieniu przyjrzę się różnicom pomiędzy dwoma metodami pracy z przekonaniami klienta: restrukturyzacją poznawczą (charakterystyczną dla klasycznej terapii poznawczej) i defuzją (charakterystyczną dla terapii trzeciej fali, zwłaszcza ACT). Zasugeruję, że podstawowa różnica między tymi podejściami ma naturę filozoficzną i leży w odpowiedzi na pytanie: czym w ogóle są posiadane przez nas przekonania? Tym niemniej, zrozumienie teoretycznych różnic między defuzją a restrukturyzacją poznawczą może przynieść praktyczne korzyści, sprzyjając świadomemu podjęciu decyzji o łączeniu, lub niełączniu ich w ramach własnej praktyki terapeutycznej.

Wskazuje się, że istnieje istotna różnica pomiędzy świadomością stygmatyzacji a internalizacją jej jako elementu tożsamości osoby, która owy stygmat nosi. Autostygmatyzacja określana jest jako wąska, sztywna i ksobna perspektywa oceny samej lub samego siebie przez pryzmat posiadania stygmatu, określanego społecznie jako niepożądany. Badania wskazują, że autostygmatyzacja funkcjonuje jako stresor wyraźnie silniejszy niż samo odczuwanie stresu mniejszościowego, dodatkowo skutkuje w występowaniu objawów depresyjnych, lękowych, podwyższonym samokrytycyzmie i wycofywaniu się z relacji społecznych oraz istotnych dla jednostki działań. Wyniki badań związanych z poszukiwaniem czynników ochronnych przed występowaniem opisywanych czynników wskazują na istotne znaczenie self-compassion oraz elastyczności psychologicznej.

Zaprezentowane zostaną wyniki dwóch badań z zakresu związków pomiędzy autostygmatyzacją a sztywnością psychologiczną, fuzją i self-compassion.

W pierwszym badaniu, obejmującym 238 osób (w tym 68% kobiet) z niepełnosprawnościami, sprawdzano związki pomiędzy dezadaptacyjnymi schematami i autostygmatyzacją oraz rolą sztywności psychologicznej i self-compassion. Wykazano, że autostygmatyzacja negatywnie wiązała się z self-compassion (r = -.36, p < .001) i elastycznością psychologiczną (r = – .43, p < .001)), z kolei dodatnio – ze wszystkimi dezadaptacyjnymi schematami. Regresja hierarchiczna wykazała, że same dezadaptacyjne schematy stanowiły 39% wariancji wyjaśnianej autostygmatyzacji, a dodanie elastyczności psychologicznej tłumaczyło dodatkowe 2% (przy braku istotności self-compassion). Można postawić hipotezę, że myśli z zakresu autostygmatyzacji są przykładem sztywności poznawczej oraz negatywnych myśli automatycznych, a główną funkcją współczującej postawy wobec samego/samej siebie oraz elastyczności psychologicznej jest rozluźnienie sztywności owych treści, a także zwiększenie zdolności dystansowania się wobec negatywnego obrazu siebie i poszerzania spektrum samooceny poza niepełnosprawność lub inną (postrzeganą jako) stygmatyzującą rolę społeczną.

W drugim badaniu sprawdzano związki pomiędzy autostygmatyzacją a fuzją poznawczą oraz potencjalną rolą self-compassion jako moderatora. Badanie obejmowało rodziców dzieci z diagnozą autyzmu (N = 233, w tym 218 kobiet). Uzyskane wyniki wskazały na istotny związek pomiędzy fuzją a autostygmatyzacją (r = .31, p < .001) oraz oceną społecznej stygmatyzacji (r = .33, p < .001). Przeprowadzone modele moderacyjne wykazały, że fuzja i self-compassion stanowiły istotne predyktory występowania autostygmatyzacji, przy czym współczująca postawa wobec samej/samego siebie moderowała wpływ fuzji na występowanie depresji (β = -.11, p < .05) i stresu (β = -.11, p < .05). Można postawić hipotezę na temat tego, że przekonania o charakterze autostygmatyzującym są formą fuzji poznawczej, w myśl przekonania „Skoro jestem nosicielem/nosicielką piętna, to jestem przez nie definiowana”. W takim wypadku defuzja działałaby na zasadzie czynnika ochronnego, pozwalajacego na zdystansowanie się wobec takiego założenia, a self-compassion pozwalałoby na zabezpieczenie dobrostanu jednostki poprzez wypracowanie współczującej i akceptującej postawy wobec samej/samego siebie.

Celem prezentacji jest analiza zagadnienia integracji podejścia psychodynamicznego z terapią akceptacji i zaangażowania ACT. Wydaje się, że łączenie ww. podejść w zakresie konceptualizacji przypadku i podejmowanych interwencji terapeutycznych może skutkować zwiększeniem efektywności w pracy z klientem i stanowić istotne wsparcie w trudnych momentach terapii. Może być również użyteczne w pracy z adolescentami i pacjentami prezentującymi duże nasilenie objawów psychopatologicznych. W prezentacji skupiam się na porównaniu podstawowych pojęć wywodzących się z nurtu psychodynamicznego oraz terapii ACT, jak również przedstawiam przykłady mające źródło w praktyce psychoterapeutycznej.